Farkındalık

Dünya genelinde her geçen gün artan nüfusla orantılı olarak, gıda israfı da artış göstermektedir. Yeryüzünde herkese yeterek miktarda yiyecek üretilmesine rağmen dengesiz dağılım nedeniyle bazı bölgelerde israfla karşılaşılırken bazı bölgelerde açlık ve ölüm boy göstermektedir. Yapılan araştırmalar, 2050 yılında 10 milyara ulaşacağı öngörülen dünya nüfusunu beslemek için gıda üretiminin yüzde 60-70 artması gerektiğini göstermektedir. Durum böyleyken her yıl dünyada üretilen 4,5 milyar ton gıdanın 1,3 milyar tonu tüketiciye ulaşmadan çöpe gitmektedir.

Çöpe atılan bu gıdaların hem çevresel hem sosyal açıdan çok ciddi zararlara neden olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Günümüzde iklim değişikliklerinin bir nedeni olan karbon salınımının artmasına bir sebep de atılan bu gıdaların çok büyük miktarlara ulaşması olarak gösterilebilir.

Gıda israfının çevresel zararlarının yanında bir diğer önemli boyutu da sosyal açıdandır ki; dünya genelinde israf ve açlıktan ölüm oranları neredeyse başa baş gitmektedir. Küresel olarak bakıldığında dünya genelinde üretilen tüm gıdaların 1/3’ünden fazlası israf edilerek çöpe  atılmaktadır. İsraf edilen bu gıdaların yıllık değeri 1 trilyon dolar olup, 1.3 milyar ton ağırlığındadır. Ortalama bir milyar aç insan, ABD, İngiltere ve Avrupa’da israf edilen gıdaların dörtte birinden daha az bir miktarıyla beslenebilirken, yapılan araştırmalar israfın 4’te 1 azaltılması halinde bile dünyada 815 milyon kişiye gıda ulaşabileceğini göstermektedir. Bu ciddi rakamlar, ülkeleri adeta israfa karşı birlik olmak, plan ve projeler üretmek için zorlamaktadır.

Türkiye’ye baktığımızda da durumun hiç de iç açıcı olmadığı görülmektedir. Gıda israfının 214 milyar liraya ulaştığı belirlenen ülkemizde her yıl üretilen 49 milyon ton sebze ve meyvenin önemli bir miktarı çöpe gitmektedir. TÜBİTAK’ın hesaplarına göre yıllık kayıp miktarı yaklaşık 12 milyon tondur.

Bu bilgiler ışığında çığ gibi büyüyen israfa ülke genelinde dikkat çekmek ve önlemek amacıyla kurulan Gıda İsrafını Önleme ve Bilinçlendirme Platformu, her alanda etkinlikler yapmak hedefiyle çalışmalarına başladı. Geliştirilen program ile turizm işletmeleri, eğitim kurumları, hastaneler, askeri birimler başta olmak üzere ülke geneline yayılması amaçlanan bir proje geliştirilmiştir. Öncelikli olarak da, israfın en çok yaşandığı sektör olan turizm sektörü seçildi. Özellikle açık büfe ve her şey dahil sistemlerde yaşanan israfın önüne geçmek, işletme çalışanlarını ve tüketicileri bilinçlendirmek adına oluşturulan kriterlerin tamamı Turuncu Bayrak adı altında bir araya getirildi.